Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng kem chống nắng để ngăn ngừa ung thư biểu mô tế bào vảy. Sử dụng kem thường xuyên cũng có thể giảm nguy cơ u ác tính. Để bảo vệ hiệu quả khỏi tác hại của tia UV nên sử dụng gel chống nắng phổ rộng, bao phủ cả tia UVA và UVB.
Kem chống nắng là gì?
Kem chống nắng là sản phẩm bôi ngoài da giúp bảo vệ da khỏi ánh sáng mặt trời, ngăn ngừa cháy nắng và ung thư da. Chúng có nhiều dạng như kem dưỡng, xịt, gel, bọt, thỏi, bột và các sản phẩm bôi ngoài da khác. Nó thường được sử dụng cùng với quần áo bảo vệ như kính râm, mũ che nắng và quần áo chống nắng, cũng như các biện pháp bảo vệ khác như ô.
Kem có thể được phân loại dựa trên loại hoạt chất có trong công thức:
- Kem chống nắng khoáng chất (còn gọi là kem chống nắng vật lý): Sử dụng các hợp chất vô cơ như oxit kẽm và titan dioxide làm thành phần hoạt tính. Những thành phần này chủ yếu hấp thụ tia UV, đồng thời phản xạ và khúc xạ chúng.
- Kem chống nắng hóa học: Sử dụng các phân tử hữu cơ làm hoạt chất. Các phân tử này thường được tổng hợp từ các khối xây dựng có nguồn gốc từ dầu mỏ và chủ yếu hoạt động bằng cách hấp thụ tia UV. Một số chất hấp thụ tia UV hữu cơ đã được xem xét kỹ lưỡng về độ an toàn và một số đã bị cấm ở những nơi như Hawaii và Thái Lan vì tác động của chúng đối với đời sống thủy sinh và môi trường.
- Kem chống nắng lai: Kết hợp các bộ lọc UV hữu cơ và vô cơ để tăng cường hiệu quả bảo vệ da.(1)
>> Xem thêm: Thành phần kem chống nắng

Kem chống nắng hoạt động ra sao?
Kem chống nắng mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho làn da, với các tác dụng cụ thể như:
-
Kem chống nắng hoá học
Kem chứa các bộ lọc tia cực tím (UV) hấp thụ bức xạ UV và biến năng lượng này thành nhiệt, sau đó tiêu tan khỏi da. Các bộ lọc UV hóa học phổ biến bao gồm avobenzone, octinoxate và oxybenzone.
Các bộ lọc UV hóa học được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt và được coi là an toàn khi sử dụng trong mỹ phẩm bôi ngoài da. Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ năm 2019 cho thấy các hóa chất này có thể xâm nhập vào máu sau khi bôi lên da, nhưng chưa rõ tác động của điều này đối với cơ thể. Đặc biệt, oxybenzone có thể phá vỡ chức năng hormone ở chuột, nhưng tác động tương tự chưa được quan sát thấy ở người.
Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo không sử dụng kem chống nắng chứa oxybenzone cho trẻ em vì hệ thống nội tiết của họ đang phát triển. AAP nhấn mạnh rằng việc sử dụng bất kỳ loại kem nào vẫn tốt hơn là không sử dụng.
Tiến sĩ Raj Arora, một bác sĩ thẩm mỹ tại Egham, Anh, cho biết kem chống nắng hóa học không để lại cặn trắng như kem khoáng chất, nhưng cần khoảng 20 phút để phát huy tác dụng sau khi bôi. Kem chống nắng hóa học có thể không phù hợp với những người có làn da nhạy cảm, mắc bệnh rosacea, nám, mụn và các tình trạng viêm da khác vì có thể gây kích ứng.
Kem chống nắng hóa học thường được thiết kế để bảo vệ chống lại cả tia UVA và UVB. Tuy nhiên, các bộ lọc UVB thường bao phủ toàn bộ phổ UVB, trong khi bộ lọc UVA chỉ hiệu quả đối với một số bước sóng cụ thể. Vì vậy, các công thức chống nắng thường kết hợp nhiều bộ lọc UV để bảo vệ toàn diện.
Nhược điểm của các hợp chất này là không hòa tan trong nước, có thể bám vào sinh vật thủy sinh và gây nguy hiểm cho hệ sinh thái biển. Hawaii đã cấm sử dụng kem chống nắng chứa oxybenzone và octinoxate để bảo vệ các rạn san hô. Dù nhiều nghiên cứu cho thấy các bộ lọc UV gây hại cho sinh vật biển, chúng thường sử dụng nồng độ hợp chất cao hơn so với thực tế tại các điểm bơi lội và lặn. Tuy nhiên, tác động của kem chống nắng đối với san hô và sinh vật biển vẫn là mối quan ngại và đang được nghiên cứu. (2)
-
Kem chống nắng khoáng chất
Kem chống nắng khoáng chất, chứa các bộ lọc tia cực tím khoáng chất nằm trên bề mặt da và hoạt động như một rào cản vật lý. Theo StatPearls, các hợp chất khoáng chất như oxit kẽm và titan dioxide phản xạ và phân tán tia UV, tương tự như quần áo.
Chúng có hiệu quả ngay khi thoa và bảo vệ tốt chống lại cả tia UVA và UVB. Tuy nhiên, chúng có thể để lại vệt trắng trên da, đặc biệt khi sử dụng trong các công thức có chỉ số SPF cao. Ngoài ra, cần bôi thường xuyên vì mồ hôi và nước có thể làm trôi kem.
Các bộ lọc khoáng chất có khả năng giữ được chất lượng bảo vệ khi tiếp xúc với tia cực tím trong thời gian dài hơn so với các bộ lọc hữu cơ. Những người có làn da nhạy cảm có thể thích kem chống nắng khoáng chất vì chúng ít gây kích ứng hơn. Điều này là do chúng không chuyển đổi tia UV thành nhiệt và kích thước phân tử của các bộ lọc khoáng chất quá lớn để xuyên qua hàng rào bảo vệ da. Kem chống nắng khoáng chất đặc biệt có lợi cho những người mắc bệnh rosacea, da nhạy cảm hoặc có vấn đề về tăng sắc tố.

Kem chống nắng kéo dài bao lâu?
Lượng kem chống nắng cần thiết để bảo vệ toàn bộ cơ thể là khoảng một ounce (tương đương một lượng cỡ ly thủy tinh). Sau khi thoa, kem có hiệu quả tối đa trong hai giờ, hoặc ít hơn nếu bạn bơi, đổ mồ hôi hoặc lau người. Vì vậy, cần bôi lại sau các hoạt động này hoặc ít nhất hai giờ một lần. Kem chống nước sẽ có hiệu quả tối đa 40 hoặc 80 phút trước khi phải bôi lại, và điều quan trọng là phải sử dụng theo chỉ dẫn.
Kem chống nắng cũng có hạn sử dụng, vì vậy cần chú ý đến ngày hết hạn trên bao bì. Tuy nhiên, chúng thường tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và nhiệt độ cao trong nhiều giờ, điều này có thể làm giảm hiệu quả của nó trước ngày hết hạn. Do đó, cần bảo vệ kem chống nắng khỏi nhiệt độ quá cao và ánh nắng trực tiếp để đảm bảo hiệu quả. (2)
Cách chọn kem chống nắng cho từng loại da
Việc chọn kem chống nắng phù hợp với loại da và tình trạng da sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ tối ưu và hạn chế tối đa tình trạng kích ứng như:
- Da thường: Đây là loại da dễ chăm sóc và không kén chọn sản phẩm. Da thường phù hợp với cả kem chống nắng dạng gel, kem, vô cơ và hữu cơ. Trong đó, kem hữu cơ thường được ưu tiên vì dễ thẩm thấu và không để lại cặn trắng.
- Da khô: Da khô cần được cấp ẩm kịp thời và đầy đủ. Nên chọn kem chống nắng dạng kem có khả năng dưỡng ẩm, chứa các thành phần như Ceramides, Glycerin, Hyaluronic axit,…
- Da dầu: Kem dạng nước hoặc gel là lựa chọn lý tưởng cho da dầu. Thành phần nên chứa các hoạt chất kiểm soát nhờn như Niacinamide, chiết xuất trà xanh,…
- Da nhạy cảm: Da nhạy cảm dễ bị kích ứng, nên tránh các dòng kem chống nắng chứa cồn, oxybenzone, axit para-aminobenzoic (PABA), salicylate, cinnamate,… Thay vào đó, nên chọn kem vật lý chứa oxit kẽm và titan dioxide. Các thành phần như Panthenol, Allantoin và Madecassoside cũng có đặc tính làm dịu và giảm kích ứng.
- Da mụn: Việc chọn sai kem chống nắng có thể làm tình trạng mụn nghiêm trọng hơn. Ưu tiên chọn loại kem chứa thành phần an toàn, gốc nước, kết cấu mỏng nhẹ, dễ thẩm thấu để tránh kích ứng. Da mụn cũng thường đối mặt với tình trạng tiết bã nhờn quá mức, vì vậy có thể chọn kem chống nắng kết hợp các tiêu chí của da dầu và da nhạy cảm.
Cách sử dụng kem chống nắng
Kem chống nắng chỉ sử dụng trên da, làm theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Ngoài ra, khi có bất kỳ câu hỏi nào, bạn hãy tham khảo bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thoa kem đều lên tất cả vùng da tiếp xúc 30 phút trước khi ra nắng. Theo hướng dẫn chung, hãy sử dụng 30 gam để thoa toàn bộ cơ thể. Thoa lại kem sau khi bơi, đổ mồ hôi, lau khô bằng khăn hoặc khi kem bị bong ra. Nếu bạn ở ngoài trời trong thời gian dài, hãy thoa lại kem sau mỗi 2 giờ. Nếu sử dụng dạng son dưỡng môi, chỉ thoa lên môi.
Kem chống nắng dạng xịt dễ cháy. Tránh hút thuốc khi bôi và không sử dụng hoặc bảo quản gần nguồn nhiệt hoặc ngọn lửa.
Khi thoa kem chống nắng lên mặt, tránh tiếp xúc với mắt, nếu kem dính vào mắt, hãy rửa kỹ bằng nước. Chú ý dùng thận trọng hoặc tránh sử dụng trên da bị kích ứng.
Không sử dụng kem chống nắng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi trừ khi có hướng dẫn của bác sĩ. Tốt nhất, nên tránh nắng và mặc quần áo bảo hộ cho trẻ sơ sinh khi ra ngoài trời.
Nếu bạn bị cháy nắng nghiêm trọng hoặc có vấn đề y tế, hãy nhận trợ giúp y tế ngay lập tức.

Hiểu rõ về kem chống nắng và tầm quan trọng của nó là bước đầu tiên để bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Với nhiều loại kem khác nhau, từ hóa học đến khoáng chất, bạn có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu và loại da của mình. Sử dụng kem chống nắng hàng ngày không chỉ giúp ngăn ngừa cháy nắng mà còn giảm nguy cơ ung thư da và lão hóa sớm. Hãy luôn nhớ thoa lại kem này thường xuyên và kết hợp với các biện pháp bảo vệ khác như mặc quần áo bảo hộ và tránh nắng vào giờ cao điểm để duy trì làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.