Khi chọn kem chống nắng, nhiều người thường dựa vào giá trị của chỉ số chống nắng (SPF) trên mặt trước của chai. Giá trị này liên quan đến khả năng bảo vệ mà kem chống nắng lại. Tuy nhiên, SPF không phải là số lượng đáng tin cậy để đo hiệu quả của kem chống nắng.

Ý nghĩa của chỉ số chống nắng 

Năm 1974, một nhà hóa học người Áo tên Franz Greiter đã giới thiệu thuật ngữ ‘Sun Protection Factor’ (SPF) như một thành phần hoạt động tiếp theo cho nhãn hiệu kem chống nắng ‘Piz Buin’ của mình. Chỉ số chống nắng SPF đã đạt được tiêu chuẩn đo lường để chống nắng.

SPF là công thức xác định tỷ lệ Ultra Violet B (UVB) sẽ được tham chiếu tới da. Nó đo khả năng bảo vệ khỏi cháy nắng của kem chống nắng. Bạn có thể hiểu rằng SPF càng cao thì thời gian bảo vệ da khỏi cháy nắng càng lâu. Ví dụ, SPF30 có nghĩa là bạn có thể ở ngoài nắng lâu hơn 30 lần mà không bị cháy nắng nên khi không bôi kem chống nắng, SPF15 có nghĩa là lâu hơn 15 lần.

Về mặt kỹ thuật, kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF15 cho phép 1/15 tia UVB tiếp cận da khi bôi đúng cách, trong khi kem chống nắng SPF30 cho phép 1/30 tia UVB tiếp cận da.

SPF là bản viết tắt của Sun Protection Factor. Số SPF cho biết mức độ bảo vệ chống lại tia cực tím (UV) B. Kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF cao hơn sẽ bảo vệ da tốt hơn khỏi ánh nắng mặt trời. SPF đo lượng bức xạ tia cực tím cần thiết để gây cháy nắng khi bôi kem chống nắng nên khi da không được bảo vệ. Tuy nhiên, SPF không biết bạn có thể ở dưới nắng bao lâu mà không cần thiết.

SPF là công thức xác định tỷ lệ Ultra Violet B (UVB) sẽ được tham chiếu tới da
SPF là công thức xác định tỷ lệ Ultra Violet B (UVB) sẽ được tham chiếu tới da

Cách tính chỉ số chống nắng 

Chỉ số chống nắng SPF được xác định thông tin qua các thí nghiệm trong nhà, trong đó đối tượng được tiếp xúc với quang phổ ánh sáng mô phỏng ánh nắng ban ngày (khi tia nắng mặt trời ở cường độ mạnh nhất).

Các nhà khoa học đầu tiên xác định mức tối thiểu gây ban đỏ (MED) – lượng bức xạ tia cực tím (năng lượng mặt trời) cần thiết để gây ban đỏ (cháy nắng nhẹ) vài giờ sau khi tiếp xúc. Thí nghiệm sau đó được lặp lại với đối tượng đã bôi kem chống nắng.

SPF có giá trị được tính bằng cách chia lượng tia UV cần thiết để gây cháy nắng trên da khi bôi kem chống nắng cho tia UV cần thiết để gây cháy nắng trên vùng da không được bảo vệ.

Tia UVA so với tia UVB

SPF chỉ biết mức độ bảo vệ chống lại tia cực tím B (UVB) của mặt trời. Ban đầu, tia UVB được chọn là tia UV duy nhất đáng sợ vì chúng có bước sóng ngắn và gây cháy nắng. Tuy nhiên, tia cực tím A (UVA) cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, gây lão hóa da và góp phần gây ung thư da. SPF không bảo vệ được tia UVA.

Để có khả năng chống nắng tốt nhất, hãy chọn kem chống nắng có khả năng chống cả tia UVA và UVB. SPF cao hơn sẽ ngăn chặn phần trăm tia UV lớn hơn, nhưng khi chỉ tăng chỉ số chống nắng SPF, lợi ích bổ sung sẽ giảm dần:

  • SPF 2 ngăn chặn 50% tia UV
  • SPF 4 ức chế 75% tia UV
  • SPF 10 ngăn chặn 90% tia UV
  • SPF 15 ức chế 93% tia UV
  • SPF 30 chặn 97% tia UV
  • SPF 50 chặn 98% tia UV
  • SPF 100 chặn 99% tia UV

Kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF cao hơn bình thường hơn, nhưng SPF 30 thường được coi là đủ, trong khi SPF cao hơn chỉ mang lại bảo vệ tốt hơn một chút. Tùy thuộc vào làn da của bạn, việc chọn SPF cao hơn có thể không xứng đáng với chi phí.

Chọn kem chống nắng có khả năng chống cả tia UVA và UVB
Chọn kem chống nắng có khả năng chống cả tia UVA và UVB

Tia UVB (Tia cực tím B)

  • Bước sóng ngắn, tác động đến lớp biểu bì.
  • Cháy nắng, đỏ da, bong tróc, giảm khả năng miễn dịch của da, mất nước và kích hoạt.

Tia UVA (Tia cực tím A)

  • Bước sóng từ 400-315nm.
  • Từ trước 10h sáng và sau 2h chiều sử dụng khoảng 99% lượng tia cực tím chiếu xuống mặt đất.
  • Từ 10h sáng đến 2h chiều sử dụng 95%.
  • Gây tổn thương mô liên kết, mất độ săn chắc và đàn hồi, gây đen da và lão hóa da (nám, nhăn da). Tích lũy tăng dần và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm.

Tia UVB có thể bị chặn bởi sương mù, mây, kính hoặc cửa sổ, nhưng tia UVA thì không. Vì vậy, dù là ngày mát mẻ hay ở trong phòng, chúng tôi vẫn chịu tác hại của tia UVA.

PA (Cấp bảo vệ UVA)

Đây là biểu hiện duy nhất về khả năng chống lại tia UVA của sản phẩm. Ngành hàng Mỹ phẩm Nhật Bản chia PA thành các cấp độ:

  • PA+: Chống tia UVA
  • PA++: Chống tia UVA tương đối tốt
  • PA+++: Chống tia UVA tốt
  • PA++++: Chống tia UVA rất tốt

Ở Mỹ, chỉ số PA không được sử dụng, thay vào đó là Broad-spectrum hoặc UVA để thể hiện khả năng chống tia UVA của sản phẩm.

Nên dùng kem chống nắng chỉ bao nhiêu là tốt?

Nhiều người nghĩ rằng kem chống nắng có chỉ số SPF càng cao thì khả năng bảo vệ càng tốt, nhưng điều này không hoàn toàn đúng. Chỉ số chống nắng SPF chỉ đo lường khả năng chống tia UVB, không chống tia UVA. Tia UVA là nguyên nhân chính gây lão hóa và ung thư da.

Kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF cao (trên 60) chỉ chống tia UVB hiệu quả hơn một chút so với SPF 50, nhưng thời gian bảo vệ không khác biệt nhiều. Kem chống nắng SPF cao lưu lại trên da lâu hơn, dễ gây bít tắc lỗ chân lông, làm da bí, dễ bị kích ứng và lão hóa nhanh chóng.

Theo các chuyên gia da liễu, nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp với loại da và hoạt động ngoài trời của bạn:

  • Da thường, da khô: SPF 30 – 50
  • Da dầu, da hỗn hợp: SPF 25 – 40
  • Hoạt động ngoài trời cường độ cao: SPF 50 – 60
Kem chống nắng có chỉ số SPF cao (trên 60) chỉ chống tia UVB hiệu quả hơn một chút so với SPF 50
Kem chống nắng có chỉ số SPF cao (trên 60) chỉ chống tia UVB hiệu quả hơn một chút so với SPF 50

Lưu ý khi chọn kem chống nắng phù hợp với làn da

Chọn kem chống nắng phù hợp là một bước quan trọng trong việc chăm sóc da, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV từ mặt trời. Tuy nhiên, với vô số sản phẩm kem chống nắng trên thị trường hiện nay, việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và loại da của bạn có thể trở nên khó khăn. Ngoài quan tâm chỉ số chống nắng, dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần nhớ khi chọn kem chống nắng:

  • Xác định loại da của bạn: Điều đầu tiên và quan trọng nhất là bạn cần xác định loại da của mình là da khô, da dầu, da nhạy cảm hay da hỗn hợp. Mỗi loại da có những nhu cầu khác nhau về kem chống nắng. Ví dụ:
    • Da khô: Nên chọn kem chống nắng có kết cấu kem dưỡng ẩm, chứa các thành phần dưỡng ẩm như hyaluronic acid, glycerin.
    • Da dầu: Nên chọn kem chống nắng có kết cấu mỏng nhẹ, dạng gel hoặc sữa, không chứa dầu để tránh gây bí da.
    • Da nhạy cảm: Nên chọn kem chống nắng có thành phần dịu nhẹ, không chứa hương liệu, chất tạo màu, paraben.
    • Da hỗn hợp: Nên chọn kem chống nắng có kết cấu phù hợp với từng vùng da, ví dụ như da mặt cần kem chống nắng mỏng nhẹ, da khô cần kem chống nắng có khả năng dưỡng ẩm.
  • Chọn chỉ số chống nắng phù hợp: Chỉ số chống nắng được đánh giá bằng hai chỉ số SPF và PA. SPF chỉ có khả năng chống tia UVB, nguyên nhân gây cháy nắng. Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF tối thiểu là 30 và cao hơn 50 nếu thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. PA chỉ có khả năng chống tia UVA, nguyên nhân gây lão hóa da và ung thư da. Nên chọn kem chống nắng có số PA tối thiểu là PA++, và cao hơn PA+++ nếu da nhạy cảm hoặc dễ bị sạm nám.
  • Lựa chọn loại kem chống nắng phù hợp: Có hai loại kem chống nắng chính là kem chống nắng hóa học và kem chống nắng vật lý. Kem chống nắng hóa học hoạt động bằng cách hấp thụ tia UV và chuyển đổi thành năng lượng nhiệt, thường có cấu trúc nhẹ nhàng, dễ dàng thẩm định vào da. Kem chống nắng vật lý tạo ra một lớp đệm vật liệu trên da để phản chiếu tia UV, thường có khả năng chống nước và hôi hôi tốt hơn, nhưng có thể gây nguy hiểm da và bí da.
  • Sử dụng kem chống nắng đúng cách: Cố gắng chống nắng lên vùng da nhỏ ở phía trong cổ tay trước khi sử dụng cho toàn mặt, chờ ít nhất 24 tiếng để xem da có kích ứng hay dị ứng với sản phẩm hay không. Khi sử dụng, kem chống nắng 20 phút trước khi ra ngoài trời nắng, thoa đều đặn mỗi 2 tiếng một lần hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đổ mồ hôi hoặc thở bơi. Thoa đầy đủ cho tất cả các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bao gồm cả da mặt, tai, cổ, gáy, tay và chân.

Chọn đúng loại kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF phù hợp không chỉ giúp bảo vệ da hiệu quả mà còn ngăn già hóa và các vấn đề da liễu làm tác động của tia UV. Hãy cân nhắc kỹ thuật để lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với làn da của bạn.